Aktualne orzecznictwo – sprawy frankowe w 2024 roku

Bieżący rok to czas wzmożonej aktywności kredytobiorców posiadających kredyty powiązane z walutą franka szwajcarskiego i euro. Jak wskazują statystyki sądowe, a także doświadczenie naszej kancelarii, w bieżącym okresie czasu konsumenci nie ustępują w walce z instytucjami finansowymi i konsekwentnie, a przy tym skutecznie kwestionują swoje umowy.

Takiemu trendowi zdecydowanie sprzyja bieżące orzecznictwo sądów powszechnych, ale przede wszystkim uchwały Sądu Najwyższego oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Poniżej pragnę przytoczyć kilka istotnych orzeczeń wpływających na kierunek rozstrzygania przedmiotowych spraw:

1. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7.05.2024 r., sygn. akt II CSKP 2377/22 – skład orzekający wskazał wprost, iż konsument NIE MUSI składać przed Sądem rozpoznającym sprawę oświadczenia dotyczącego znajomości skutków unieważnienia umowy kredytu, a także nie musi wypowiadać się w przedmiocie stosowania dyrektywy konsumenckiej. Co istotne, Sąd MA OBOWIĄZEK stwierdzić nieważność umowy, jeżeli istnieją ku temu ustawowe przesłanki. Niniejsza Uchwała jest pokłosiem orzeczenia wydanego przez TSUE dnia 3.05.2024 r., sygn. akt C – 348/23.

2. Postanowienie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 8.05.2024 r., sygn. akt C – 424/22 – niniejsze orzeczenie w sposób jasny stwierdza, iż powoływanie się przez instytucje finansowe na prawo/zarzut zatrzymania prowadzi do sytuacji, w której konsument może otrzymać zasądzone na jego rzecz świadczenia pieniężne dopiero w chwili zaoferowania zwrotu Bankowi udostępnionej kwoty. Taki stan faktyczny jest niedopuszczalny i niezgodny z obowiązującym porządkiem prawnym, stąd uwzględnianie tego typu roszczeń instytucji finansowych nie powinno mieć miejsca. Tym samym Banki straciły bardzo ważny i mocny argument w sporach sądowych. Pokłosiem takiego stanowiska Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskie było podjęcie przez Sąd Najwyższy zbieżnej z wytycznymi organu europejskiego Uchwały z dnia 19.06.2024 r., sygn. akt III CZP 31/23 – banki nie mają prawa do skutecznego podnoszenia zarzutu zatrzymania.

3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25.04.2024 r., sygn. akt III CZP 25/22 – Kolejne istotne rozstrzygnięcie w przedmiocie spraw powiązanych z umowami indeksowanymi/denominowanymi do waluty CHF. Przyjęto, iż Sąd nie może zastępować klauzul abuzywnych (dotyczących sposobu określania kursu waluty obcej) innymi zapisami. Dodatkowo podtrzymano dotychczasowe stanowisko kwestionowane przez sektor bankowy, a dotyczące tego, że roszczenie o zwrot kwoty kredytu oraz roszczenie o zwrot świadczeń nienależnie pobranych przez Bank mają samodzielny i samoistny charakter. Konsekwentnie argumentuje się, iż instytucjom finansowym nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie za korzystanie przez konsumenta z udostępnionego mu kapitału.

Jak można więc zauważyć aktualna linia orzecznicza kształtuje się niezmiennie na korzyść kredytobiorców. Kolejne zarzuty i argumenty ze strony banków są uznawane za bezzasadne i niemające podstawy prawnej. Co ważne, jednolity sposób rozstrzygania podobnych do siebie spraw powinien mieć wpływ na usprawnienie i przyspieszenie czasu trwania poszczególnych sporów sądowych. Jednocześnie należy zaznaczyć, iż JEDYNYM SKUTECZNYM narzędziem do wyegzekwowania od Banku świadczeń nienależnie pobranych, a także zakończeniem umowy powiązanej z walutą CHF i EURO, a mającą klauzule abuzywne jest niezmiennie złożenie pozwu do sądu.