22/12/2023

Grudniowe orzecznictwo TSUE

Grudniowy maraton orzeczeń związanych z kredytami „frankowymi” rozpoczął się 7.12.2023 r. W tym właśnie dniu TSUE w wyroku o sygn. akt C -140/22 w sposób jednoznaczny stwierdził, iż konsument automatycznie korzysta z ochrony wynikającej z dyrektywy unijnej 93/13 i na żadnym etapie postępowania sądowego nie musi oświadczać, czy chce z takiego przymiotu korzystać. W praktyce powyższe oznaczać może ujednolicenie czynności podejmowanych przez sądy w naszym kraju. Na ten moment nie jest zasadne, aby kredytobiorca miał oświadczać o zgodzie na stwierdzenie nieważności umowy. Powyższe odnosi się wprost do kwestii terminu naliczania odsetek ustawowych należnych klientom banków. W obecnym stanie faktycznym roszczenie to należy liczyć od daty daty wezwania/reklamacji, a najdalej idąc od daty złożenia powództwa. Jest to istotna zmiana na korzyść kredytobiorców i ich rozliczeń z bankami. Nadmienić trzeba, iż aktualne odsetki za opóźnienie wynoszą 11.25 % w skali roku.
Przedmiotowy wyrok pośrednio przekłada się również na ewentualne roszczenia ze strony banków o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z kapitału. Ta problematyka została już szeroko omówiona we wcześniejszych orzeczeniach (roszczenie banków w tym zakresie jest niezasadne), niemniej jednak wyrok TSUE z dnia 7.12.2023 r., sygn. akt C – 140/22 zdaje się potwierdzać dotychczasowe twierdzenia.

Następnie w dniu 11.12.2023 r. TSUE wyrokiem w sprawie o sygn. akt C – 756/22 orzekł, iż po stwierdzeniu nieważności umowy kredytowej, bank nie ma prawa do roszczenia o waloryzację świadczenia. Jednocześnie potwierdzono, iż instytucje finansowe mogą liczyć jedynie na zwrot wypłaconego kredytobiorcom kapitału – bez jakichkolwiek świadczeń pobocznych.

Wreszcie w dniu 14.12.2023 r. TSUE wydał orzeczenie w sprawie oznaczonej sygn. akt C – 28/22. Wyrok ten niejako zamyka grudniową kampanię wyroków w sprawach dotyczących kredytów powiązanych z walutą obcą.
W przywołanym rozstrzygnięciu ustalono, iż termin przedawnienia roszczeń banku nie może rozpoczynać się w momencie w którym umowa staje się bezskuteczna – termin przedawnienia dla banku nie może rozpoczynać się później niż dla konsumenta. Takie działanie mogłoby zachęcać instytucje finansowe do bezczynności lub przedłużania negocjacji z klientem, aby termin przedawnienia jego roszczeń minął, zanim to samo dotknie bank.Jednocześnie prawo banków do korzystania z prawa zatrzymania zostało znacząco ograniczone. Literalnie rzecz biorąc uznać należy, iż instytucje finansowe po unieważnieniu umowy kredytu nie mogą powoływać się i korzystać właśnie z tego przywileju.

Powyższe wyroki to kolejne prokonsumenckie rozstrzygnięcia, które w sposób jasny wpisują się w dotychczasową linię orzeczniczą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

WRÓĆ